Dlaczego badanie echokardiograficzne płodu jest ważne?
- pozwala na wykrycie jeszcze przed urodzeniem dziecka wady serca, która może stanowić zagrożenie życia noworodka
- gdy rodzi się noworodek z wadą serca, w przypadku której konieczny jest pilny zabieg (tzw. wady krytyczne) dla ratowania noworodka decydujące mogą być wczesne godziny życia, a nawet minuty – jeśli rodzi się dziecko z taką wadą niewykrytą prenatalnie znacznie wydłuża się czas, zanim zostanie ustalone właściwe rozpoznanie i podjęte zostaną właściwe działania
- – ważne z punktu widzenia stanu noworodka z wadą serca jest to, by rodził się on o czasie w ośrodku referencyjnym, który zapewni mu odpowiednią opiekę (kardiologiczną, kardiochirurgiczną), dlatego zdiagnozowanie wady serca jeszcze przed porodem pozwala na zaplanowanie odpowiedniej opieki nad ciężarną i płodem
- Samo wykrycie wady serca płodu nie jest równoznaczne z postawieniem pełnej diagnozy – pewne wady serca mogą ewoluować w trakcie trwania ciąży, a w przebiegu ciąży niekiedy może dojść do rozwoju niewydolności układu krążenia u płodu- dlatego oprócz wykrycia wady serca u płodu ważne jest monitorowanie stanu wydolności układu krążenia płodu, by wybrać optymalny z punktu widzenia stanu płodu/noworodka moment i sposób porodu, a jeśli to konieczne wdrożyć odpowiednią terapię przed porodem (tzw. terapia przezłożyskowa, kiedy lek podawany ciężarnej za pomocą łożyska przenika do krążenia płodu), jeszcze w okresie życia płodowego, by noworodek urodził się „przygotowany do porodu”
- zagrożeniem stanu życia płodu /noworodka są nie tylko wady serca – w przebiegu wad pozasercowych w płodu może dojść do rozwoju stanu niewydolności układu krążenia – dlatego mimo iż sama wada nie dotyczy budowy serca, to ważne jest, by regularnie monitorować stan układu krążenia płodu w anomaliach dotyczących ośrodkowego układu nerwowego, płuc, przewodu pokarmowego, nerek czy w wadach układu kostnego
- dzięki postępowi medycyny prenatalnej, jaki dokonał się w ostatnich latach możliwe stało się leczenie pacjentów – płodów jeszcze przed porodem – możliwe stało się nie tylko leczenie farmakologiczne płodu za pomocą terapii przezłożyskowej, ale także zabiegi chirurgiczne (np. w laseroterapia w przebiegu zespołu przetoczeń pomiędzy bliźniętami, zabiegi w przepuklinie przeponowej, zabiegi leczenia wodogłowia czy wodonercza wrodzonego) – najlepszą i jedyną w pełni obiektywną metodą diagnostyczną, która pozwala ocenić zarówno stan płodu przez i po zabiegu, jak również potwierdzić efektywność zabiegu jest badanie echokardiograficzne płodu
- badanie echokardiograficzne serca płodu obejmujące zarówno ocenę budowy serca, jak i przepływy wewnątrzsercowe, jak i krążenie płucne u płodu to jedno z badań prenatalnych adresowane do wybranej grupy ciężarnych i płodów, wyselekcjonowanych przez położników w czasie skriningowego badania USG i lub badań biochemicznych z surowicy krwi w 1 trymestrze ciąży.
Lista wskazań do badania echokardiograficznego płodu:
Płodowe:
- poszerzenie szerokości przezierności karkowej mierzone pomiędzy w 11-13,6 tygodniem ciąży
- nieprawidłowy obraz 4 jam serca
- powiększona sylwetka serca
- nieprawidłowy rytm serca
- obrzęk płodu
- inne wady strukturalne płodu
- wielowodzie
- małowodzie
- wewnątrzmaciczne opóźnienie wzrostu
- anomalie chromosomalne
- ciąża mnoga powikłana asymetrią wielkości płodów lub asymetrią objętości płynu owodniowego
- zabiegi interwencyjne i chirurgiczne na płodzie
Matczyne:
- wrodzona wada serca
- cukrzyca
- kolagenozy
- padaczka
- nadczynność tarczycy
- choroby układu krążenia
- szkodliwe czynniki środowiska
- ekspozycja na infekcje wirusowe
- leki
- wiek > 35 lat
Rodzinne:
- wrodzona wada serca w wywiadzie
- anomalie chromosomalne w wywiadzie
Wskazania do badania dzielimy na pilne i planowe. Do wskazań pilnych (wykonywanych w przeciągu 3 dni) należy:
- arytmia z akcją serca u płodu poniżej 100/minutę i powyżej 200/minutę
- obrzęk płodu
- podejrzenie wady serca w okresie okołoporodowym